Mùa xuân kép

Hội làng. Trống thùng thùng dồn dập, rộn rã, mời gọi. Áo quần rực rỡ trên sân đình. Bà cụ mặc một chiếc áo dài đỏ mận, lóng lánh kim tuyến. Âu yếm, mân mê mãi chiếc cổ ba phân, vuốt xuôi xuống hai vạt đều đặn, khít chặt, y như một thiếu nữ khư khư gìn giữ nếp gia phong. Chiếc khăn trùm hờ hững trên mái tóc bạc phơ cũng lấp loáng, sáng lên dưới nắng tháng hai mềm mại. Hoàn toàn biến mất cái vẻ lọm khọm, nhăn nhúm hàng ngày. Đĩnh đạc bước vào, bà nở một nụ cười rạng rỡ, cất tiếng:

-        Có ai ra đình cùng tôi không nào?

-        Bà đấy ạ! – Cô Hai bừng tỉnh, nhỏm dậy sau quầy – Bà đi đi. Chúng con chẳng muốn đi.

-        Sao lại thế? Lâu lắm làng mới mở hội!

-        Thôi. Bà gọi con bé Thương, bảo nó đi cùng.

Những ánh lấp loáng xa dần rồi tắt ngấm. Vừa gục xuống, co ro trong vòng ôm của chiếc ghế mây già đanh, cứng ngắc, cô Hai lại giật mình, ngơ ngác nhỏm dậy vì tiếng gắt gỏng:

-        Để đấy em trông. Chị vào nằm một lát đi.

-        Ừ! – Cô Hai cười ngượng nghịu – Chẳng còn việc gì làm cả!

Ngơ ngẩn nhìn ra đường, cô Ba tỉ mẩn chà xát trong nước rồi cẩn thận lau khô từng chiếc chén Bát Tràng. Từng dòng xe rền rĩ hướng về sân đình. Dọc theo con phố, mùa xuân hào phóng rải kín những vòm hoa Ban phơn phớt tím - chiếc áo mỏng, nhẹ bẫng, màu thôn nữ giản dị quê mùa.

Chợt cô quay lại, ngạc nhiên:

-        Không ngủ à?

-        Không ngủ được. Nghĩ gì mà ngồi thừ ra thế?

-        Mong mưa phùn thôi. Không hiểu sao mấy năm nay toàn nắng ráo! – Cô Ba thở dài.

-        Trời đẹp người ta mới mở hội...! – Cô Hai cũng thở dài.

-        Em lại thấy lạc lõng... Lẽ ra, tháng này mưa dầm suốt, đường sá lầy lên vì bùn đất...

*

*          *

Thương mười tám, sinh viên năm thứ nhất, cháu họ của bà cụ, hàng mi dài phủ rợp đôi mắt to, eo ong thon thả, hạ sơn từ một đỉnh cao khá tách biệt với cuộc sống chóng mặt nơi đô thị. Nhìn cô sớm tối đi về dưới hàng hoa Ban phơn phớt tím sang ngôi trường bên cạnh hoá ra trông rất hợp, cứ như hàng cây được trồng chỉ để chờ Thương vào đại học. Líu lo ngân nga vắn dài bay bổng, xuyên qua những bức tường bê tông. Cô Hai, cô Ba sững sờ như hóa tượng.

“Lúng liếng là lúng ới a liếng ơi. Mắt í a người...”

Khi cuộc thi hoa hậu hai năm tổ chức một lần vào đến vòng chung kết, Thương ngồi xem truyền hình trực tiếp cứ thở dài sườn sượt, mặt như bánh đa nhúng nước. Bà cụ bực mình, gắt:

-        Mày làm sao vậy?

-        Cháu tiếc cho chị cháu. Những người đi thi chả có ai đẹp hơn chị ấy... – Cô gái bưng mặt – Chị ấy ế chồng mất rồi bà ạ. Ở quê, chả ai dám đi cạnh chị. Cháu nghe thấy các anh nói với nhau là đứng chỉ tới cổ nó...

Bà cụ nhin nhín thở ra một hơi rất khẽ, cố không phát thành tiếng, gắt:

-        Vớ vẩn. Chuyện chồng con có duyên có phận. Chưa đứng số thì ma nó thèm. Hai mươi tám tuổi sao đã gọi là ế?

-        Bằng tuổi chị người ta đã hai con. Bạn cháu ở nhà lấy chồng gần hết, đứa nào muộn thì đến hai mươi, hai hai phải giải quyết bằng xong. Quá tuổi ấy là chả còn hy vọng gì...

Bên này bức tường, cô Hai, cô Ba lén nhìn nhau. Những thí sinh dự thi hoa hậu lượn qua lượn lại trên màn hình ti vi như đoàn diễu hành trong đèn kéo quân. Váy áo xênh xang theo gió của vòng trình diễn trang phục tự chọn trên một bãi biển đẹp nổi tiếng cứ xoáy mãi, xoáy mãi.

*

*          *

Sáng sớm, hai chị em trở dậy, cô Hai đi chợ, cô Ba dọn dẹp. Tất cả mọi ngày, trình tự không thay đổi. Đơn sơ một vài món nhắm hầu như không chế biến, dưa chuột chẻ, ổi xanh, lạc rang, kẹo dồi, kẹo lạc, bánh đa vừng. Rượu trắng tinh khiết, không ngâm tẩm, đặt từ làng Vân. Trên mặt bàn, những chiếc ấm đất xinh xắn đặt trong bình ủ lót rơm khô lúc nào cũng bốc khói, thơm phức trà Sen. Thấp thoáng ẩn hiện mùi đồng nội, gương hồ sóng sánh lá xanh bông thắm nhè nhẹ chen vào từng sợi dây thính giác mỏng mảnh, không phải thứ hương công nghiệp thơm xộc vào mũi.

Khách khứa tò mò nhìn ngắm, rồi xì xào bàn tán. Làn tóc muối tiêu chải lật rẽ ngôi lệch che bớt chiếc trán thấp, khuôn mặt tròn trịa, gò má hơi cao, mắt hạt huyền nhưng nhức. Hai chị em ngồi cạnh nhau như bức chân dung kép bị bỏ quên từ những năm hai ba mươi của thế kỷ trước.

Hai người đàn bà chìm lút trong khao khát mưa phùn. Những cơn mưa tháng hai lắc rắc, dịu dàng, dầm dề suốt ngày đêm. Mưa làm cho dòng chảy cuộc sống chậm trễ hẳn lại. Đường phố không cuộn lên mù mịt khói bụi. Những vẻ bề ngoài tầm thường bị gột sạch, hiện ra trong mưa xuân cái lõi trong trẻo, thanh khiết. Hàng cây Ban đâm chồi, những vòm hoa biêng biếc lóng lánh màu tím nhạt thuần hậu.

Quán càng đông khách, càng không ai thấy hai cô mỉm cười bao giờ. Chăm sóc từng người nhưng không vồn vã, tất bật thì gọi Thương sang giúp. Cô Hai tháo cây Nguyệt cầm trên vách, ôm đàn, tay như múa. Cô Ba gõ phách lách cách lên mấy chiếc bát sứ, cất giọng, hơi trầm, rè, những tiếng chuông ngân nga vọng về từ tịch mịch sau cánh tam quan.

Bao quản í a lấm mình là thân là thân lươn kia

Bao quản í a lấm mình

Đôi người về là đôi người tính í a để chứ đôi em về đôi em toán a, tính toán làm chi.

Tính toán nữa í a, a làm gì…

*

*          *

Ánh điện nhão nhoét chan chứa trên gương mặt nhăn nhúm. Đôi tay cong queo, khô quắt rờ rẫm giở ra, gấp lại những món đồ bé xíu. Áo sơ sinh, tã lót, khăn xô mềm, mũ thóp, bao tay...

-        Mẹ thôi cái trò ấy đi! – Cô Cả quát vọng từ trong màn, tay vỗ đèn đẹt vào đít đứa con hai tuổi vừa trở mình, cất tiếng khóc – Biết bao giờ thằng ôn dịch ấy mới lấy vợ.

-        Toàn là đồ vía cả đấy. Mấy đứa này bụ bẫm lắm, tao phải giữ...

Thương chống hai tay lên cằm, bắt đầu lẩm nhẩm, lạc vào thế giới của những con số. “Một, hai, ba...”

Chuông cửa giật lên cục súc. Cậu Bẩy đẩy toang hai cánh cửa, vuốt má Thương, mỉm cười. Khẽ rùng mình, lùi lại, Thương nghiêng đầu, những ngọn tóc chớm vai rũ xuống cọ vào má, xua đi cảm giác nhơm nhớp của bàn tay ươn ướt, lạnh lẽo.

-        A, thằng mất dạy! Thằng nghiện ngập khốn nạn! – Bà cụ ngẩng lên, mắt trợn trừng giận dữ.

Cậu Bẩy nhếch mép, đi thẳng tới cầu thang, nện những bước chắc nịch lên tầng trên. Lần mò xếp đống quần áo vào tủ, bà cụ lọm khọm đứng dậy.

-        Mẹ lại sang bên ấy. – Cô Cả rít lên – Suốt ngày lọ mọ với hai mụ ế. Thiên hạ nhòm ngó lại bảo chúng tôi bỏ mẹ đói.

-        Chị nuôi mẹ à? Người ta nói chị đấy chắc? – cậu Bẩy thủng thẳng.

“Một trăm linh một , một trăm linh hai, một trăm linh ba...” - Thương cuộn tròn trong cái kén kín mít.

*

*          *

Không giờ. Hai người đàn bà ngồi ủ rũ, lặng ngắt. Dòng ánh sáng đỏ quạch, âm u, nặng trịch sền sệt chảy.

-        Chẳng còn việc gì làm nữa cả! – Cô Ba thở dài.

-        Ừ! Chẳng còn việc gì nữa...!

Giống nhau như hai giọt nước, hai chị em, tóc muối tiêu, cúi mặt, nghiêng nghiêng chờ những tiếng tí tách giọt giọt tháng hai. Trong đen thẳm vô tận rì rầm nhịp thở quen thuộc của bình yên đêm. Và lẹt quẹt kéo lê tiếng bước chân rờ rẫm của bà cụ.

Những nét đẹp cổ điển sững lại trên hai gương mặt, âm thầm như nhấc ra từ một bức vẽ cũ./.

(Trích trong tập “Cocktail, café, kem & Mặt trời, NXB Trẻ ấn hành, 2015)