Serenade Mùa Đông

“Phía nam rặng Ngũ Hành Sơn ở Trung Hoa, người ta xây một cái tháp cao để khách hành hương có thể ngắm cảnh xung quanh. Nhưng thực ra ngọn tháp này được sử dụng để chiêm ngưỡng những vệt sáng thường di chuyển quanh những đỉnh núi mà người ta gọi là những đốm lửa thiêng…” - Anagarika Govinda, dịch giả Nguyên Phong.

Tác giả Hòa Bình 

Hôm đó, ngày mưa rất dài. Những giọt mưa nhỏ li ti, như vết kim châm, kéo lê thê nối trời và đất thành một màn xám trải dài bất tận. Lạnh. Tê cóng tay chân. Buốt nhoi nhói xông lên tận óc.

Ngoài cửa sổ, vòm trời nặng trĩu dưới màn mưa. Hàng cây Sưa lũ rũ, nặng nề cúi đầu, im lìm đứng dọc con đường nhỏ.

Chiều xuống trong mưa không một dấu mốc phân biệt với mọi khoảnh khắc trong ngày.

Phòng cách âm nhưng vẫn xôn xao muôn ngàn thanh âm réo rắt, rộn rã, dìu dặt, cần mẫn. Những bài luyện chăm chỉ vang lên khắp các khoa Đàn Dây, Piano, Kèn, Nhạc cụ dân tộc… Không có máy sưởi. Bài tập làm cứng queo thêm những ngón tay gầy. Chết lịm trên khuông đàn violin không có phím. Những nốt nhạc nhảy múa.

Hôm đó, em chạy như điên từ tòa nhà khoa Đàn Dây sang Phòng hòa nhạc. Chui lủi, chen lấn, xô đẩy rừng người. Bất chấp đông đúc, nín thở, lịch sự thơm tho, nhã nhặn, cáu bẳn, phàn nàn… Để lần đầu tiên được nghe tiếng đàn của anh. Hôm đó, anh vừa từ Đông Âu trở về.

Cao lớn, thanh mảnh và lịch lãm trong bộ comple đen, đôi tay hoa mỹ múa trên khuông, nhiệt thành nhưng không cố gắng, chú tâm nhưng đầy hờ hững, mắt khép, mái tóc bồng bềnh hất tung lên theo từng chặng cao trào cảm xúc. Dường như anh sinh ra đã là để tỏa sáng trên những bản nhạc.

Em co mình, ngồi thu lu giữa mấy trăm khán giả im phăng phắc trong khán phòng. Muốn ngạt thở. Muốn đừng bao giờ tỉnh lại. Ngã vào dòng thác cuộn trào tung bọt trắng xóa nhưng tinh tế êm đềm Serenade của anh. Chiều xuống, không chút phân biệt giữa biết bao nhiêu thời khắc của ngày, với màn mưa xám lê thê nối liền trời và đất.

Chỉ là không gian tối dần lại.

Mờ đi.

Trở thành ảo ảnh.

Cùng với Serenade bung vỡ cảm xúc.

Chỉ là một khúc nhạc chiều nhỏ bé, tinh tế. Nhưng em yêu tất cả những gì anh đã chơi. Yêu cái cần đàn lãng tử, lên nước sáng bóng, bốn sợi dây mảnh dẻ hiểu chủ nhân của nó muốn gì, biết tự thả hồn vào từng nốt nhạc nhỏ.

• Em có một đề nghị. Em muốn xin làm học trò của anh.
• Ồ - Anh ngạc nhiên nhìn em – Em là…?
• Dạ, là sinh viên năm cuối, khoa Đàn Dây.
• Vậy thì – Anh cân nhắc – Tôi là giáo viên mới, chắc em nhìn lịch và đã biết các lớp mà Học viện phân công tôi phụ trách?
• Em biết. Em không được học anh. Nhưng em vẫn muốn xin học.
• Cám ơn em đã tin cậy. Nhưng, xin lỗi, tôi chưa nhận dạy kèm.
• Vậy, cho em làm một người bạn được không?
• Được chứ! Tất nhiên là được! Tình bạn là điều đáng quý nhất trên đời. Hãy nói với tôi về những người bạn của em.
• Em không có bạn! Trong cái học viện cả ngàn sinh viên này, em không có bạn.
• Vậy là em không sợ cô đơn rồi? – Anh cười lớn
• Không hẳn thế! Em biết chắc một điều, chẳng ai không sợ cô đơn.
• Nhưng, em biết mình đang đi trên một con đường rất khó có ai đi cùng, đúng không?
• Về điều này… Chắc chắn anh hiểu rõ hơn em. Và, em muốn xin làm học trò của anh chính là vì thế.
• Ồ không! – Anh lại cười vang hồn hậu – Chưa chắc đâu! Cám ơn em đã tôn trọng tôi. Nhưng có lẽ, xét về mặt nào đó, tôi thiếu cá tính hơn em rồi. Tôi có những người bạn, ở đâu cũng có.

Và, minh chứng cho điều anh nói, là sự xuất hiện của cô ấy, mà ngay trong giây đầu tiên, đã khiến em nghẹt thở. Thật khó lý giải vì điều gì. Em không biết. Hoặc là em cố tình không muốn biết.

Cô ấy ghé tới căng tin Học viện, như một làn gió nhẹ, hay một thoáng hương thơm, tóc buông dài theo vai gầy, vui tươi mỉm cười chào em, ghé vào để anh hôn nhẹ lên má. Và ngồi xuống bên cạnh, nhìn em bằng ánh mắt lấp lánh sáng. Như một ngọn lửa nhỏ. Có thể gọi cô ấy như thế được không.

Giữa mùa đông buốt giá, anh và cô ấy cùng hồi tưởng những ngày hạ chí, và white night lạ kỳ ở cố đô St Petersburg. Pháo đài Peter and Paul vươn cao lộng lẫy trên bầu trời đêm rực sáng với những vầng mây trắng tinh khôi tràn ngập ánh dương không tắt.

Thành phố ngập trong màu xanh cây lá và sắc hoa tươi. Giới trẻ lao mình lên những chiếc xuồng gắn máy để khám phá tốc độ trên dòng Neva. Còn những người thích nhàn tản thì đi dạo cả đêm dọc theo bờ sông, thưởng thức món kem morozhenoe được làm cẩn thận, tỉ mẩn để cảm nhận mùa hè; ăn tối ngoài trời ở Okean, khiêu vũ trong CLB Datscha, đợi đến nửa đêm để ngắm lễ hội mở cầu rực rỡ trên dòng sông. 

Anh và cô ấy cùng mô tả về sự kiện Sails Scarlet với hàng triệu người tham dự, có con tàu với cánh buồm đỏ thắm đã đi từ truyện cổ Grim vào lễ hội white night lãng mạn và ấn tượng đến không thể nào quên. Có một cuộc chiến cướp biển giả trên sông Neva, sau đó là màn pháo hoa đầy màu sắc và đỉnh cao là sự xuất hiện của những cánh buồm mơ ước. 

Ngay cả khi tách khỏi đám đông, chỉ cần lặng lẽ ngồi đâu đó chờ thời khắc đi qua, để chiêm nghiệm, và lắng đọng, rồi cảm nhận bình minh St Petersburg tuyệt đẹp từ bất cứ điểm nào dọc theo bờ sông. Những bình minh lộng lẫy đủ cho cả một đời người ngập tràn ánh sáng.

Em nhìn anh, nhìn cô ấy, lắng nghe và cảm nhận niềm khao khát. Mơ hồ nhưng mãnh liệt. Không tên nhưng hiện hữu. Và câu chuyện hôm đó, như một dòng sông cứ êm đềm trôi.

Vậy thôi!

Sau đó em hiểu, Serenade của anh không đơn giản bỗng nhiên sáng bừng cả bầu trời mùa đông ảm đạm nặng trĩu mưa dầm kéo dài lê thê mà Serenade đã tồn tại luôn luôn và mãi mãi trong những buổi chiều ngập tràn ánh sáng lộng lẫy chiếu tỏa từ vầng mây trắng trôi lang thang trên sông.

Em bắt đầu nhớ lại. Em cũng có những giấc mơ về cánh buồm đỏ thắm. Hồi còn nhỏ, cho đến năm mười bốn tuổi, em vẫn có bạn. Bạn em gồ ghề, trầm lắng, ít nói. Bọn em vẫn thường mượn thuyền của xóm chài, chèo ra bãi, đi dạo dọc theo vùng đất nổi ngập sắc hoa cải vàng ươm giữa sông Hồng. Hai đứa cùng mơ một cánh buồm đỏ thắm.

Bạn lập dị, thích vẽ, đắm mình với cọ, và toan, tay chân vương đầy màu sắc, và đeo quanh mình những ý tưởng triển lãm không giống ai, bị mọi người xung quanh coi là điên khùng.

Rồi một ngày, bạn lạc mất em. Hay là em lạc mất bạn. Không biết nữa. Chia tay trong một chiều đông buốt giá, bạn đi rồi, đến với phương Nam nhiều nắng gió, theo gia đình, và theo giấc mơ của bạn.

Em, ngày tháng êm đềm trôi, đã chìm lút vào những bài tập khắc kỷ trong mấy bức tường cách âm của Học viện. Không có bạn, không còn bạn.

Và, anh là người đầu tiên em đề nghị được làm bạn.

Cô ấy nhỏ nhẹ:

• Đi cùng tụi mình về miền Trung nhé! Biểu diễn quyên tiền làm từ thiện cho các bé nghèo được tiếp cận nghệ thuật.
• Cám ơn rất nhiều vì đã cho em cơ hội. Nhưng – em thật lòng băn khoăn – Em không biết em có đủ tiêu chuẩn để bước lên sân khấu đó không?
• Đừng nghĩ vậy em ạ! – Anh giảng giải – Cảm xúc trong tim em, cho dù hạnh phúc hay khổ đau, là món quà quý giá nhất để tặng cho khán giả. Đấy là tiêu chuẩn. Và đấy cũng là thứ vĩnh hằng nhất mà em nhận lại được từ cuộc đời. Không tính những thứ lãng mạn phù phiếm, rực rỡ vỏ bọc bề ngoài.

Vâng! Em sẵn lòng tặng cho cuộc sống cảm xúc của em. Cảm ơn đã tặng em cơ hội. Để biết mình giàu có và mạnh mẽ hơn em nghĩ. Để rồi, chuyến đi miền Trung, chuyến lên Tây Bắc, chuyến xuôi về biển… tất cả đều đã hóa white night trong em.

Mùa đông này sao quá dài! Lạnh. Và mưa. Hàng tuần liền không dứt. Tấm màn xám buông chùng từ trời cao đến sát đất. Chỉ khẽ lay động theo mỗi cơn gió thoảng. Để càng buốt lạnh hơn.

Em dừng những ngón tay tê cứng, nhìn ra màn mưa. Hàng cây Sưa lũ rũ cúi đầu, im lặng đứng dọc theo lối đi trước Học viện.

Thật tĩnh lặng. Giữa hàng trăm âm điệu từ hàng trăm nhạc cụ rộn rã. Đã mười ba năm liền em đứng tê cứng trong những bức tường cách âm của Học viện. Và, chiều nay, em vừa mới nhận tin đỗ vào Học viện Âm nhạc Berlin. Mùa xuân sang năm em sẽ lên đường.

Em đang nghĩ xem mình nên báo tin mừng cho những ai. Hẳn rồi, tối nay trở về nhà, em sẽ lục lọi trong laptop, tìm lại địa chỉ email của bạn em. Bạn và em chỉ lạc nhau thôi. Bây giờ, nếu nhận được email, chắc chắn, bạn sẽ rất mừng cho em.

Ngày mai, nếu trời vẫn mưa, em cũng sẽ không ngại ra phố, lên Hàng Gai, đến địa chỉ mua lụa quen thuộc, chọn hai chiếc khăn tơ tằm với những hoa văn giả thổ cẩm rực rỡ.  Một chiếc cho em. Để sẽ mang theo chút hơi ấm từ những ngày mùa đông lạnh buốt. Và một chiếc tặng cô ấy. Như một ánh lửa nhỏ. Thay lời cảm ơn vì đã giúp em nhận ra em thật sự không còn sợ cô đơn.

2012

(Trích trong tập “Cocktail, café, kem & Mặt trời, NXB Trẻ ấn hành, 2015)